آخر محیط زیست را آلوده می کند یا خیر..؟؟
اعتراضات مردم قره قشلاق به آلوده سازی محیط زیست
در دو ویدیوی کوتاه که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شده‌اند، حضور نیروهای امنیتی در صحرا دیده می‌شود. اینجا روستای قره قشلاق در شهرستان سلماس در استان آذربایجان غربی است و دومین روز اعتراض‌های اهالی این روستا به ساخت کارخانه نمک را نشان می‌دهد.
پارچه نوشته با این جمله «از طرف: اهالی، روستای شهیدپرور قره قشلاق» امضا شده و در پایین آن درون پرانتز نوشته شده «جانمان فدای رهبر».
تا زمان نوشته شدن این گزارش، تنها خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) با موضوع ساخت این کارخانه خبری با تیتر (سه‌هزار و ۱۵۰ فرصت شغلی با احداث کارخانه کربنات سدیم در سلماس ایجاد می‌شود) منتشر کرده است.
به گزارش ایرنا، برخی رسانه‌های معاند با ارائه اطلاعات غلط در خصوص احداث این کارخانه در شهرستان سلماس، سعی در ایجاد نارضایتی بین مردم منطقه می‌کنند. تخریب مراتع و مزارع منطقه، ایجاد آلودگی هوا و آلودگی آب‌های زیرزمینی، استفاده از آب‌های زیرزمینی منطقه و کاهش مصرف بخش‌های دیگر از جمله مواردی است که مطرح می‌شود و تنها نوشته است که این شرکت هم اکنون با بیش از ۴۰ سال تجربه به‌عنوان بزرگترین تولید کننده شیشه و بلور در بخش خصوصی در کشور ایران و منطقه شناخته می‌شود.
کاربران شبکه‌های اجتماعی اما نام این کارخانه را منتشر کردند: شرکت کاوه سودا که سابقه گسترده تخریب محیط زیست را دارد. مهم‌تر از بقیه جاها، در مراغه، دومین شهرستان بزرگ استان آذربایجان شرقی، جایی که فعالیت این کارخانه برای تولید کربنات سدیم، از آب‌های زیرزمینی تا زمین‌های منطقه را مسموم کرد.
و حال گذری بر این اتفاق در سال های پیش تا کنون:
در اردیبهشت ۱۳۸۹، خبرگزاری مهر گزارش بروز خسارات ۲۵ میلیاردی، پساب‌های کاوه سودا منطقه را غیرقابل سکونت کرد را منتشر کرد. خلاصه خبر این است: شرکت کاوه سودا، فاضلاب تولید شیشه را در دریاچه‌های مصنوعی نگهداری می‌کرده است و دست‌کم طی پنج سال پیش از آن، کارشناسان محیط زیست بارها هشدار داده بودند که این حوضچه‌ها، پایدار نیستند.
سیل آمد، پساب مسموم این حوضچه‌ها را همراه خودش برد و به زمین‌های کشاورزی، مسکونی، چراگاه‌ها و منابع زیرزمینی آب روستاهای خوشه مهر، ینگی کند خوشه مهر، چلغایی و قره چپق رساند و درنهایت، بیش از ۱۰ هزار هکتار از باغات و مزارع کشاورزی و ۲۰ واحد مسکونی را در شهرستان بناب تخریب کرد. در بخشی از این گزارش، مهر با تاکید بر منطقه قابل سکونت نیست، روستاها تخلیه شود، نوشت، اهالی یکی از این روستاها به فرماندار بناب گفت:
بارها به مردم عنوان شده است که با آزمایشات مختلف اثبات شده است پساب کارخانه کاوه سودای مراغه جز شوری که غلظت آن هم از دریاچه ارومیه کمتر است چیز دیگری ندارد، در حالی که این موضوع را نه دکتر، نه کارشناس بلکه اهالی روستا با گوشت و پوست و استخوان خود لمس می‌کنند که مخلوط شدن آب چاه‌های روستا با پساب واحد صنعتی مذکور باعث شده است باغات منطقه خشک شود و موجب تولد حیواناتی شده که بی مو هستند و بعد از مدت کوتاهی می‌میرند.
به‌دنبال این نقل‌قول، خبرگزاری مهر نوشت:
اهالی همچنین گفتند به اعتراف یکی از مدیران کاوه سودا، اسید آمونیاک در پساب این واحد صنعتی وجود دارد و همین عامل باعث از بین رفتن زمین‌های کشاورزی، حیوانات و مهم‌تر از همه بیماری‌های پوستی بین روستاییان شده است. آنان با انتقاد شدید از وعده و وعیدهای متعددی که طی سالیان متمادی برای حل مشکل کارخانه کاوه سودا داده می‌شود، خواهان فروش زمین‌های خود به این شرکت و خروج کامل از منطقه‌ای هستند که اذعان می‌دارند حتی یک شب نمی‌توانند راحت و آسوده بخوابند.
بنا به این گزارش، سرریز حوضچه‌های پساب کارخانه کاوه سودا، از مسیر چند روستا می‌گذشته است تا به دریاچه ارومیه برسد و در آنجا دفن شود. در گذر دهه‌های اخیر، گستره‌ای از فاضلاب‌ها و پساب‌های مسموم کشاورزی، دامداری، صنایع و شهرها در دریاچه ارومیه دفن شده است. حالا با خشکیدگی این دریاچه، ریزگردهای تولید صحرای جایگزین آن، می‌توانند بیماری‌زا باشند.
در اسفند ۱۳۹۷، خبرگزاری تسنیم در مطلب، فرافکنی محیط زیست آذربایجان شرقی در فاجعه زیستی کاوه سودا نوشت:
بر اساس تحقیقات میدانی خبرنگار تسنیم و ارزیابی تحقیقات کارشناسان زیست محیطی در زمینه پساب‌های صنعتی به نتایج محیرالعقول رسیده است که فاجعه زیستی را برای باغشهر ایران، مراغه، شهرستان بناب و همچنین دریاچه ارومیه به دنبال خواهد داشت.
هفته گذشته، مردم روستای قره قشلاق در سلماس که شاهد تمامی ویرانی‌ها تولید شیشه در نزدیکی خود بودند، در اعتراض به ساخت شعبه دیگری از کارخانه تولید شیشه در زمین‌هایشان دست به اعتراض زدند.
حال با این اتفاقات نباید گفت که ساخت این کارخانه و تولید پساب آن برای زندگی انسانی و محیط زیست مضر است؟ مسئولین نمی خواهند درباره اتفاقات این روزها، راهکاری ارائه دهند؟ یا کماکان سکوت بهترین روش است؟ پساب پرحجم و بسیار خطرناک شرکت کاوه سودا با نفوذ به سفره‌های زیرزمینی آب، منابع آب و خاک مراغه، بناب و عجب شیر را تهدید می‌کند؟
