عقد مسکو با کشورهای عربی دائم است یا موقت؟
یکی از مباحثی که هفته گذشته در رسانه‌ها بازخورد بسیار زیادی پیدا کرد بیانیه پایانی نشست وزرای خارجه مجمع همکاری کشورهای عربی و روسیه، با حضور «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه بود که در مراکش برگزار شد و کشورهای عربی در آن به سردمداری امارات برای چندمین بار، ادعای واهی در مورد جزایر سه گانه ایرانی را مطرح کردند و روسیه برای دومین بار پای این بیانیه را امضاء کرد.
خبرگزاریهای دولتی در ابتدا از تماس تلفنی امیرعبداللهیان با همتای روس خود در واکنش به بخشی از بیانیه مراکش خبر دادند که گفته شد؛ امیرعبداللهیان در این تماس جزایر سه‌گانه ایرانی را جزو لاینفک تمامیت ارضی ایران دانسته و گفته: جمهوری اسلامی ایران هر ادعایی از سوی هر طرفی در این خصوص را کاملاً مردود می‌داند.
این رسانه‌ها نوشتند که در آن سوی ماجرا هم سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز روابط مسکو و تهران را راهبردی دانسته و تاکید کرده که: حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران همواره مورد احترام روسیه بوده است و این سیاست رسمی مسکو هیچگاه نباید مورد تردید قرار گیرد.
اما نکته اساسی ماجرا اینجاست که در سایت وزارت خارجه روسیه که به زبان روسی و انگلیسی در دسترس است، در آنچه که به عنوان محتوای گفت‌وگوی دو وزیر خارجه ایران و روسیه منتشر کرده، هیچ اشاره‌ای به جمله یادشده (یعنی اینکه لاوروف گفته باشد ما به تمامیت ارضی ایران احترام می‌گذاریم) چه به صورت مستقیم و چه به صورت تلویحی منتشر نشده و حتی یک کلمه هم تحت عنوان تمامیت ارضی ایران، متنی وجود ندارد و این جمله صرفاً در وبگاه وزارت خارجه ایران آمده است.
متاسفانه در دولت ابراهیم رئیسی که اکثریت آن توسط اعضای جبهه پایداری اداره می‌شود، همواره طی دو سال و نیم گذشته نگاه به شرق، یعنی تکیه بر روسیه و چین یکی از اصلی‌ترین راهبرد جمهوری اسلامی معرفی شده و بر اساس آن سیاست‌های کشور در دو سند ۲۰ و ۲۵ ساله تدوین شده که مخالفان جدی بسیاری هم دارد.
این افراد در پاسخ به این انتقاد کارشناسان که شعار اصلی وزارت خارجه باید نه شرقی، نه غربی باشد نه اینکه تکیه مطلق بر شرق، مدعی می‌شوند که این روسیه شوروی سابق نیست و روابطش با جمهوری اسلامی برپایه احترام متقابل شکل گرفته.
ادعایی که همین هفته گذشته توسط محمدجواد ظریف برای چندمین بار طی یک دهه اخیر مطرح شد. وزیر سابق خارجه در خصوص بیانیه مراکش و همدلی مسکو با کشورهای عربی منطقه علیه تمامیت ارضی ایران گفت: روسیه به خاطر ما خودش و منافعش را به خطر نخواهد انداخت، دنیای امروز دنیای مردی و جوانمردی نیست، اگر ما با دیدگاه غلط امتیازات و فداکاری‌های بیش از حدی را تقدیم روسیه کردیم نباید توقع رفتار مشابه مسکو را داشته باشیم.
