همواره درباره لزوم اصلاحات اقتصادی حرف زده شده و در مقابل به این نکته اشاره می‌شود که این اصلاحات هزینه‌های بسیاری را به همراه خواهد داشت، هم هزینه‌های اقتصادی و هم اجتماعی و سیاسی که هم مردم و هم حاکمیت باید آن را بپردازند.
راه کاهش هزینه اصلاحات اقتصادی برای جامعه چیست؟
محمدمهدی بهکیش، اقتصاددان در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴، با اشاره به اینکه تمام اقتصاددانان و اقتصادخوانده‌ها به شدت معتقدند که باید یک سری اصلاحات اقتصادی در کشور صورت بگیرد و در این خصوص هیچ اختلاف نظری وجود ندارد، اعلام کرده که هر چند راه‌های متعددی برای حل مسائل اقتصادی پیشنهاد شده اما تفاهمی مشخص در میان کارشناسان درخصوص نحوه اجرای این اصلاحات وجود ندارد.
اما نکته این است که در راه اصلاحات اقتصادی هر اقدامی که در اولویت قرار بگیرد، باید به این بُعد هم توجه کرد که هزینه اصلاحات را چه کسی باید بپردازد؟
او در ادامه با اشاره به اینکه همه قبول داریم که قیمت بنزین در وضعیت نامناسبی است، پرسید اگر روزی قرار باشد قیمت بنزین تغییر کند، آیا باید تمام هزینه‌های آن را مردم بپردازند؟ در حالی که دولت در ۴۵ سال عدم کارآیی یا ناکارآمدی‌هایش وضعیت را به اینجا رسانده که با چنین اختلاف قیمتی روبه‌رو باشیم.
بهکیش معتقد است که راهکارهایی باید اتخاذ شود که در کنار تحمیل هزینه‌های ضروری اصلاحات، درآمدهای مردم نیز افزایش یابد و بازار به سمت قیمت‌های رقابتی سوق پیدا کنند.
این اقتصاددان در ادامه با استناد به آمار‌های صندوق بین‌المللی پول توضیح داد که درآمد سرانه ایران در سال گذشته حدود ۵ هزار دلار بوده درحالی‌که به ترتیب در روسیه، عربستان و امارات این رقم به ۱۴، ۳۰ و ۵۰هزار دلار می‌رسد.
به گفته بهکیش بر اساس آمار بانک مرکزی، کل درآمد ناخالص داخلی (GDP) امسال چیزی در حدود ۲۰هزار همت برآورد شده، در محاسبات صندوق بین‌المللی پول از نرخ ارز ۴۰هزار تومانی استفاده شده که اگر برای سال آینده ملاک را متوسط نرخ بازار آزاد و نرخ ارز مبادله‌ای که دولت تعیین می‌کند، قرار دهیم، درآمد سرانه ایران به چیزی در حدود ۳هزار دلار کاهش خواهد یافت که با این روند، ایران روز به روز نسبت به همسایگان خود فقیرتر خواهد شد.
بهکیش در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های کشور یاداوری کرد که نیروی انسانی و موقعیت راهبردی ایران، همانند نفت و گاز، از اصلی‌ترین پتانسیل‌های ایران است و با توجه به این ظرفیت‌ها باید تجارت را آزاد کنیم؛ زیرا تجارت می‌تواند هم درآمد مردم را افزایش دهد و هم راه‌های جدیدی برای اتصال به بازارهای جهانی بگشاید.
