تاثیر نوسانات بازار ارز بر صنعت فولاد
این روزها که بازار ارز دچار هیجانات بسیاری شده است و دلار رکوردهای جدیدی را ثبت میکند این هیجانات بر بازار آهن و فولاد سایه انداخته است. اینکه نرخ ارز و دلار در روزهای اخیر کانالهای جدیدی را باز کرده و روند صعودی دارد، لازم است فعالین اقتصادی و صنعتی خصوصا در حوزه فولاد نسبت به این روند حساسیت لازم را داشته باشند. بازار فولاد همچون همه بازارهای هم به صورت مستقیم و به صورت غیرمستقیم متاثر از نوسانات ارز است، هرچند که مواردی چون وضع برخی قوانین توسط دولت نیز در نوسانات بازار میتواند موثر باشد.
به هر طریق نوسانات قیمت ارز در بازار آهن و فولاد تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم زیادی دارد.
مواد اولیه تولید شمش فولاد قراضه آهن و آهن اسنفجی هستند که قیمت قراضه آهن به دلیل وارداتی بودن آن نیز از هیجانات بازار ارز تاثیر مستقیم پذیرفته و آهن اسفنجی نیز به صورت غیرمستقیم تحت تاثیر نوسانات بازار از قرار دارد. ضمن اینکه مواردی همچون میزان عرضه و تقاضای بازار، قیمت جهانی آهن و فولاد، نرخ انرژی و سوخت، عواملی محیطی مانند جنگ و بیماریها، تورم یا رشد اقتصادی کشورهای توسعهیافته و وضعیت صنایع مصرفکننده فولاد نیز تاثیر قابل ملاحظهای بر بازار فولاد دارد.
فولاد و بازار آهن یکی از مهمترین صنایع در دنیا و نمادی از پیشرفت یک کشور به شمار میروند. به همین دلیل است که چین به عنوان یک غول صنعتی، هم بزرگترین تولیدکننده و هم بزرگترین مصرفکننده فولاد در دنیا به حساب میآید. کاهش رشد اقتصادی این کشور با کاهش مصرف فولاد و بهبود وضعیت اقتصادی آن با افزایش مصرف فولاد همراه است. بنابراین رشد اقتصادی با رونق بخشیدن به بخش تقاضا و مصرف محصولات فولادی، باعث افزایش قیمت این محصولات میشود. همچنین قیمت ارز و پول ملی هم با شاخصهای اقتصادی یک کشور همسو بوده و میتوان از این منظر به هر دو گزینه نگاه کرد.
در ارتباط با تأثیر قیمت دلار بر بازار فولاد میتوان اشاره کرد که در وهله اول اثرات روانی نوسانات ارز است که به طور مستقیم بر بازار فولاد و قیمت محصولات فولادی تاثیر میگذارد. در وهله بعدی از تأثیرات ارز بر بازار فولاد هم میتوان به تغییر قیمت مواد اولیه زنجیره تولید فولاد و آهنآلات، هزینه حمل و نقل محصولات اولیه و نهایی فولاد، میزان تمایل به صادرات و کسب درآمد دلاری توسط تولیدکنندگان محصولات فولادی و کاهش عرضه محصول فولادی در بازار داخلی اشاره کرد.
کارخانههای داخلی تولید فولاد برخی مواد اولیه مورد نیاز در خط تولید خود مانند سنگآهن، کنسانتره، گندله، گرافیت کم سولفور، سیلیکو منیزیم، منگنز و فروسیلیکو منگنز را از کشورهای دیگر وارد میکنند. بدیهی است نرخ مورد معامله این مواد اولیه، ارزهای بینالمللی و معمولاً دلار است. به همین ترتیب افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه تولید و در نتیجه باید باعث افزایش قیمت محصول نهایی شود، اما در کشور ما به دلیل کنترل و قیمتگذاری دستوری محصولات فولاد، محصولات نهایی فولاد یا دچار تغییر قیمت نشده یا روند بسیار کندتری نسبت به تغییرات هزینههای تولید را دارد. بنابراین کار را برای تولیدکنندگان مشکل کرده و باعث شده تا حجم عرضه ی کالاهای فولاد و آهن کم و قیمت ها افزایش پیدا کنند . درصورتیکه باید حجم عرضه ی کالا افزایش پیدا میکرد و قیمت ها کاهش پیدا میکردد. سیاستهای نادرست در این مقاطع و اجرای روش های دستوری در بازار بورس باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای تولیدکنندگان فعال در صنعت فولاد میشود.
با کاهش عرضه و به دلیل هیجان خریداران، تورمی بودن اقتصاد و غیرقابلپیشبینی بودن بازار فولاد مشاهده میشود که میزان تقاضای محصولات فولادی در زمان افزایش نرخ دلار افزایش چشمگیری پیدا میکند. در ادامه و با تسلط هیجان بر بازار مقاطع فولادی، تولیدکنندگان هم عرضههای خود را افزایش میدهند و بازار به اصطلاح نیاز خود را پیشخور میکند.
از تأثیرات غیرمستقیم قیمت ارز بر بازار آهن و فولاد هم میتوان به تأثیر افزایش نرخ ارز بر اقتصاد، افزایش تورم و درنتیجه کاهش رشد صنایع مصرفکننده فولاد مانند ساخت و ساز اشاره کرد که درنهایت باعث ایجاد رکود در بازار محصولات فولادی میشود. به طور خلاصه افزایش قیمت ارز مانند دلار باعث میشود قدرت خرید مردم کاهش یابد. وقتی مردم نتوانند خرید کنند تورم و رکود اقتصادی شروع خواهد شد.
همچنین تأمین اکثر تجهیزات مورد استفاده در کارخانههای فولادسازی و سرویسهای دورهای و همینطور بازسازی این سیستمها توسط کشورهای اروپایی، با توجه به نرخ ارز انجام میشود.
به نظر میرسد با توجه به هزینه تولید فولاد، قیمت انرژی و وابستگی به قیمتهای جهانی آهن، نرخ محصولات اولیه مانند شمش و محصولات نهایی فولادی مانند قیمت میلگرد، تیرآهن و قیمت ورق بسیار زودتر از سایر کالاها تحت تاثیر قیمت ارز و نوسانات آن قرار میگیرد.
